زبان فارسی چند ساله است؟
تاریخ انتشار: ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۵۲۸۶۸
گروه فرهنگ خبرگزاری علم و فناوری آنا، سعید تقدیری ـ میگویند اگر از یک ایرانی بپرسید که: «چند ساله است؟» و به فرض که بیست ساله باشد، باید بگوید که: «من دوازده هزار و بیست سال سن دارم» و کسی که بیست سال دارد و در کشوری با قدمت ششصد سال زندگی میکند، او یک جوان ششصد و بیست ساله است؛ چراکه ما به عنوان شهروندان هر کشوری، در هر سن و سالی که باشیم، گذشتۀ تاریخی خود را تا زمان مرگ به دوش میکشیم و ناخواسته به عنوان یک حلقه از یک زنجیره، فرهنگی که به صورت سینه به سینه از گذشتگان خود گرفتهایم را به آیندگان منتقل میکنیم؛ میراثی کهن و تمام نشدنی که از پدرانشان به پدرانمان و از آنها هم به ما رسیده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این فرهنگ، برای همۀ ما ایرانیان چیزی شبیه به مرور خاطرات گذشته میماند؛ گویی که همۀ ما، در تمام طول تاریخ با آن زندگی کردهایم. «انسانها خاطراتی را با خود حمل میکنند که هرگز آنها را تجربه نکردهاند». این جملۀ کارل گوستاو یونگ چقدر مصداق ما ایرانیهاست، مردمانِ همیشه نجیبی که از زخمها و بدیهای تاریخی، برای خود خاطرات خوبی ساختهاند.
ایران زیبای ما، این سرزمین عزیز و دوست داشتنی که نه تکهای از جانمان بلکه تمام وجود ماست، در جهان به داشتن نکات مثبت زیادی شناخته میشود که «زبان فارسی» یکی از آنهاست؛ زبانی با قدمت تاریخی فراوان که امروزه نه تنها همۀ ایرانیان را در سرتاسر دنیا به هم متصل میکند، بلکه از مرزهای جغرافیایی هم فراتر رفته و عاملی برای پیوند میان همۀ کسانی است که این زبان را میشناسند. سخن گفتن دربارۀ پیشینۀ زبان فارسی کار بسیار دشواری است.
اگرچه دربارۀ آن کتابها و مقالات متعددی نوشتهاند، اما این مسألهای نیست که بتوان در چند خط آن را خلاصه کرد و به این شکل، حق مطلب ادا نمیشود؛ با این حال اگر بخواهیم از مقولۀ تاریخ ادبیات به آن نگاه کنیم، میتوان زبانهای ایرانی را به سه دورۀ مهم تقسیم کرد: ۱-دورۀ باستان ۲-دورۀ میانه ۳- دورۀ جدیدآنچه ما دربارۀ زبان فارسی دورۀ باستان میدانیم، تا حدی به صورت ناقص و محدود وجود دارد.
از آنجایی که در روزگاران دور، ضبط صوت یا دستگاه ویدیو نبود، امروزه ما دقیقاً اطلاعاتی دربارۀ نحوۀ صحبت کردن مردمان آن دوران نداریم و نمیدانیم که آنها به چه صورت با یکدیگر صحبت میکردند.
در دورۀ باستان چهار زبان مادی، سکایی، اوستایی و فارسی باستان مرسوم است که فقط برای دو زبان از آنها، خط وجود دارد: خط اوستایی برای زبان اوستایی و خط میخی مطابق زبان فارسی باستان است و دو زبان دیگر، از بین رفتهاند. با شکست هخامنشیان از یونانیها و روی کار آمدن سلوکیان، برای مدتی خط یونانی مورد استفادۀ دربارهای ایران، قرار گرفت؛ سپس در دورههای بعد یعنی در زمان اشکانیان و ساسانیان زبان و خط پهلوی رواج یافت. با متواری شدن یزگرد سوم ساسانی و تحولاتی که باعث شد اعراب به ایران لشکرکشی کنند، دورۀ جدید زبان فارسی آغاز میشود؛ اگرچه متخصصان، آن را با گذشت زمان و از قرن چهارم به بعد به حساب میآوردند.
با حضور اعراب در ایران، تا سالیان سال، نشانههایی از زبان و خط فارسی وجود ندارد؛ چراکه هیچ سند مکتوب و دقیقی به زبان فارسی نوشته نشده است تا اینکه در قرن چهارم، کتابی به خط اسدی توسی پیدا میشود و به همین دلیل است که پژوهشگران، زبان فارسی را از همین دوران به بعد محاسبه کردهاند یعنی چیزی حدود هزار سال است که ایرانیان به همین شکل و شیوه -البته با تغییراتی جزیی- مینویسند و با یکدیگر صحبت میکنند که این برای ما افتخار بسیار بزرگی است.
میتوان حدس زد که در آن زمان، دربارهای ایران، از رسمالخط عربی برای نگارش زبان فارسی استفاده کردند و این با گذشت زمان به جامعه راه یافت که به «فارسی دری» معروف گشت و در اینجا واژۀ دری از کلمۀ درباری گرفته شده است.
از همان هزار سال قبل تا به امروز، زبان فارسی با چالشهای بسیار زیادی مواجه بوده و در طول تاریخ تحولات فراوانی به خود دیده است که تا این زمان ادامه داشته و بعد از این هم حتماً با تغییراتی همراه خواهد بود.
در این میان، واژگان متعددی از بین رفتهاند و کلماتی هم به دایرۀ زبانی فارسی راه یافتهاند که بسیاری از آنها واژگان بیگانهاند و این به دلیل سلطۀ بسیاری از حکومتهای غیرایرانی بر این سرزمین اتفاق افتاده است. واژگان یونانی، عربی، ترکی، مغولی و بعدها پس از دورۀ مشروطه در ایران، بسیاری از کلمات فرانسوی، روسی، انگلیسی و... به زبان فارسی راه یافت که تا امروز مورد استفاده قرار میگیرد.
۲۵ اردیبهشت روز پاسداشت زبان فارسی
«زبان فارسی» مانند انسانی چندین و دوازده هزار ساله است که در گذر از پیچ و تابهای تاریخی و با وجود زخمهای زیادی که بر تن دارد، هنوز سرزنده و امیدوار، شیرینی زبان خود را به رخ جهانیان میکشد؛ شیرینی و حلاوتی که شاعرانی، چون فردوسی، سعدی، حافظ، مولانا و دیگران برای ما به یادگار گذاشتهاند. قدر آنچه داریم را بدانیم و آگاهانه به آن افتخار کنیم.
** دکترای زبان و ادبیات فارسی و عضو هیئت علمی دانشگاه
انتهای پیام/
منبع: آنا
کلیدواژه: زبان فارسی پاسداشت زبان فارسی شاعران ادبیات فارسی زبان فارسی بیست سال
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۵۲۸۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تشریح برنامههای هفته میراث/ پاسداشت زبان فارسی وتجلیل از فعالان
بهگزارش خبرگزاری مهر به نقل از اداره کل روابط عمومی و اطلاع رسانی، در این نشست که امروز یکشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳، در محل سالن فجر وزارت میراثفرهنگی و با حضور مدیران کل ستادی معاونت میراثفرهنگی و نیز حضور برخط مدیران کل و معاونان میراثفرهنگی استانها برگزار شد، مهمترین برنامههای گرامیداشت هفته میراثفرهنگی تشریح شد.
فاطمه داوری مدیرکل حفظ و احیای بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی در این نشست هماهنگی با بیان اینکه «میراثفرهنگی، مشارکت عمومی و مسئولیت اجتماعی» اصلی ترین شعار و رویکرد هفته میراث فرهنگی در سال جاری است، اظهار کرد: ابلاغیه برگزاری هفته میراثفرهنگی با امضای قائم مقام وزیر و معاون میراثفرهنگی به استانها اعلام شده است.
وی افزود: در این دستورالعمل کاملاً برنامههای هفته میراثفرهنگی تشریح شده و بر این اساس مدیران کل استانی در روزهای ۲۳ و ۲۴ اردیبهشت با برپایی نشست خبری به استقبال هفته میراثفرهنگی خواهند رفت و به تشریح مهمترین برنامههای گرامی داشت این هفته در استانها خواهند پرداخت.
داوری با اشاره به روز ۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی و نکوداشت و پاسداشت زبان فارسی، اضافه کرد: در این رابطه برنامه ملی با محوریت استان خراسان رضوی برگزار میشود اما انتظار میرود در سایر استانها نیز برنامههای مرتبط با پاسداشت زبان فارسی برگزار شود.
مدیرکل حفظ و احیا بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی ادامه داد: روز ۲۹ اردیبهشت روز موزه است که برنامههای مخصوصی در این روز تدارک دیده شده است. همچنین روز ۳۱ اردیبهشت که مصادف با سالروز تولد امام رضا است به نام روز میراث رضوی و میراث دینی نامگذاری شده است. ظرفیت بهرهگیری از این میراث، در برخی از استانها وجود دارد و انتظار میرود که مدیران کل استانی دراین باره برنامهریزی مناسبی داشته باشند.
داوری ادامه داد: روز یکم خرداد با محوریت توجه ویژه به میراث ناملموس برنامههایی اجرا خواهد شد و روز دوم خرداد که به نام روز «میراثفرهنگی الفبای زندگی» نامگذاری شده، برنامهریزیها باید باعث تقویت ارتباط بین میراثفرهنگی و بدنه مردمی شود.
وی در ادامه گفت: روزهای ۳ و ۴ خرداد نیز با توجه به سالروز آزادسازی خرمشهر و نیز روز مقاومت مردم دزفول، با تکیه بر این عنوان برنامههای بسیار خوبی را داریم. روز ۵ خرداد نیز به نام روز میراث دفاع مقدس نامگذاری شده و با توجه به ظرفیتهای میراث دفاع مقدس در حوزه میراثفرهنگی ملموس و ناملموس برنامههای بسیار خوبی در این باره تدارک دیده شده است.
مدیرکل حفظ و احیا بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی یادآور شد: اهداف رویکردی و برنامههایی که انتظار داریم این است که در درجه اول در برنامهریزیها و اهداف چند کلیدواژه مهم مانند توسعه نقش جوامع محلی، تبیین مسئولیت اجتماعی، تقویت مشارکتهای مردمی و … مد نظر قرار گیرد.
وی یادآور شد: در سطح ملی ستادی تشکیل شده و در سطح استان نیز ستاد هفته میراثفرهنگی تشکیل میشود که ریاست آن با مدیرکل استان و دبیری آن بر عهده معاون میراثفرهنگی هر استان است. البته حتماً در ستادهای استانی سایر معاونان و مدیران استانی حضور و مشارکت خواهند داشت.
مدیرکل حفظ و احیا بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی در ادامه گفت: تهیه فهرستی از برنامههای اصلی، برگزاری نشست خبری، تهیه بستههای اطلاعرسانی، برگزاری نشست با منتخبین مردم در مجلس شورای اسلامی، راهاندازی شعب استانی انجمن خیرین، زیرنویس تلویزیونی به مناسبت هفته میراثفرهنگی، برنامهریزی برای جلسه با امام جمعه، استفاده از ظرفیتهای گرافیکی و تبلیغات محیطی، برگزاری جلسه شورای فرهنگ عمومی با موضوع میراثفرهنگی، حضور مدیران کل استانی بهعنوان سخنران پیش از خطبههای نماز جمعه، تجلیل از فعالان و کنشگران حوزه میراثفرهنگی، تدوین بستههای بازدید مسئولان و استادان دانشگاهها و نخبگان، برگزاری جشنواره کودک و میراثفرهنگی در تمامی موزهها و اماکن تاریخی و … از مهمترین سرفصلهای برنامههای هفته میراثفرهنگی است.
در این نشست همچنین فرمانده یگان حفاظت میراثفرهنگی، مدیرکل امور موزهها، مدیرکل امور استانها، مدیرکل پایگاههای ملی و جهانی و رئیس کل موزه ملی به تشریح برنامههای مرتبط با هفته میراثفرهنگی در حوزه سازمان و ادارهکل متبوع خود پرداختند.
کد خبر 6097073 فاطمه کریمی